Geçen sene sonbahar başındaki kampımızda imecefon (kitlesel fonlama) yapmaya ve ihtiyacımız olan finansal desteği topluluktan istemeye karar verdik. Mayıs itibariyle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının teknogirişim desteği mayıs bittiği için kurulmuş şirketin masraflarını çeşitli yollarla (eş, dost ve başka işler) karşılamaya başlamıştık. İmecefona karar verdikten sonra aklımıza takıldı: Hangi platformda fon aramalıyız? Hangi amaçla, hangi işimiz için ve ne boyutta bir destek istenebilir? Bu yazıda, 8 Mart’ta Fongogo’da başladığımız ve 23 Nisan’da görünürde 20.270 TL toplayarak tamamladığımız imecefon maceramızı bu üç soruya yanıt vererek anlatacağım.
Hangi platform?
İki yıl önce Fonlabeni’de destek çağrısına çıkmıştık. Kişisel olarak da benim ve Ayşe’nin imecefon tecrübemiz vardı. Bildiklerimizden yola çıkarak araştırma yaparken, bu sefer Patreon’da destek isteyelim dedik. Ancak imecefon konusunda danıştığımız Eirini’nin ‘Olası destekçileriniz Türkçe mi İngilizce mi tercih eder?’ sorusuna ‘Türkçe’ dediğimiz için yurtdışındaki bir platformu kullanmaktan vazgeçtik. Bugün bu öngörünün pek doğru olmadığını ve yurtdışında bir platform ile çalışmanın tüm ağlarımıza ulaşmamızı sağlayacağı için daha doğru bir karar olabileceğini söyleyebilirim.
Türkiye’deki platformlara bakınca alternatiflerimiz FonlaBeni, Fongogo, Buluşum ve Arıkovanı idi. Eşya Kütüphanesi’nin ilk dönemlerinden bu yana Fongogo ile sık rastlaştığımızdan ve kurucularını da tanıdığımızdan Fongogo olmasına karar vererek hazırlıklara başladık. Ancak Fongogo ile çalışmak bizim açımızdan doğru bir karar olmadı. Paylaşım ekonomisi içerisinde yer alan Fongogo bizi paylaşım ve destek açısından hayal kırıklığına uğrattı. Fongogo ne Zumbara’ydı, ne FonlaBeni, ne de Eşya Kütüphanesi. İleride daha iyisi olacağını umarak karşılaştığımız sorunları kısaca özetliyorum:
- Teknik sorunlar: Çağrıya çıktıktan sonra ardı arkası kesilmedi teknik sorunların. Bizim hissettiğimiz yazılım geliştirme ile ekibin kalanında bir kopukluk mevcut olduğu. ‘Haftaya yeni yazılımı yüklüyoruz.’ cümlesini nisandan bu yana duyduk ve bizim işlemlerimiz sürerken o hafta hiç gelmedi. Bu konudaki yanlış ve eksik bilgilendirmeler daha başlangıçtan hevesimizin kırılmasına neden oldu. Minik sorunlar dert değil, düzeltilir. Ancak 1000 TL’den büyük armağanın seçilemiyor olması, Paypal seçilince desteklerin alınamaması gerçekten kritik sorunlar. Bu tip önemli noktaların biliniyorlarsa çağrıya çıkılmadan önce tüm açıklığı ile proje sahiplerine iletilmesi gerek.
- Topladığımızı alamamak: Şimdiye kadar bize ulaşan miktar 13.009,7 TL oldu. Bunun sebebi hem Paypal ile gönderilen desteklerin bir kısmının bize hiç ulaşmaması, hem de Paypal’dan ulaşan kimi destekten belirttildiğinden daha çok kesinti yapılması.
- İletişimsizlik, ilgisizlik: 8 Mart öncesinde bizimle çok güzel ilgilenen, Fongogo ile irtibat noktamız Seda’nın istifa ettiğini ‘geribildirim alabilir miyiz?’ diye sorduğumuzda öğrendik. Daha sonra da iletişim sorunlarımız devam etti, biz bir soru sormadan kimse iletişim kurmadı; kimi e-postalarımıza günlerce, haftalarca cevap alamadık. Topluluk oluşturmaya ve iletişime inanırken bu şekilde bir yaklaşımla karşılaşmak bizi en çok zorlayan noktalardan oldu. Sağlıklı bir iletişim sağlansaydı teknik noktaları tolere etmemiz daha kolay olabilirdi.
Çağrıya çıkmadan önce BBOM’den, çağrı devam ederken YAŞÖM’den Fongogo’dan memnun kalmadıklarını duyduk. Biz de şansımızı denedik, dersimizi aldık, bu sefer biz diyoruz: Fongogo’yu tercih etmeden önce bir kez daha düşünün, sadece başarılı olmuş proje sahipleri ile değil başka kişilerle de konuşun.
Hangi amaçla, hedefle?
İlk başta 3 kurucu olarak bizim 6 ay boyunca birlikte yaratmamız için gereken miktarı fonlamak istedik ve Ortak Yaratım böyle doğdu. Fark ettik ki Eşya Kütüphanesi’nden daha fazla şey yapıyoruz, aynı amaçla ve tüm bu yaptıklarımızı tek bir platformda anlatmamız zor. Biz de destek çağrısına hazırlık vesilesiyle yaptıklarımızı tek çatı altında topladık.
Ancak gördük ki iş fon toplamak olunca çoğu kişi, perde arkasını değil, elle tutulanları görmek, duymak istiyor ve hayaller kimilerine uzak geliyor. Şimdiki aklımız olsa daha odaklanmış bir çağrıya çıkardık. Mesela sadece DönmeDolap’ın uygulamasını yazacağız diyerek destek isterdik. Sinemasal’ın kurucusu Enes’e imecefonla ilgili danıştığımızda ‘Şeffaf olmak adına pek çok şey anlatmak isteyebilirsiniz, ancak insanlar sadece sonra ne olacağını duymak istiyor.’ demişti. Biz kırpmamıza, sadeleştirmemize rağmen çok şey anlatmayı denedik. Oysa DönmeDolap ya da fiziksel Eşya Kütüphanesi yeterliymiş.
Ne kadar toplanabilir?
Öncelikle şunu hatırlamakta fayda var: İmecefon, kitle fonlaması, tek fon kaynağı değil! Sosyal girişimcilerin yararlanabileceği pek çok farklı kaynak bulunmakta. Eğer bir iş modeli bulduysanız, henüz sizi tümden döndürecek kadar olmasa da elde ettiğiniz bir gelir var, ya da olacak. Ayrıca daha bildik alışıldık yöntem hibe ve ödüller de mevcut, ki biz bugüne dek bunlardan da yararlandık. Gelir-gider tablosunu denkleştirmek için karma bir yol bulunabilir.
Biz 3 senedir içinde olduğumuz topluluğa güvenerek 6 aylık tüm giderlerimizi imecefona bağlamıştık. Neticede bunun şu an için bize uygun olmadığını gördük. 50 binin üzerindeki bir miktar bizim toplamamız için çoktu. Bunun farkına destek çağrısının 2 haftasında Renan Tan Tavukçuoğlu’nu görmeye gittiğimde vardım. Renan şekilde gördüğünüz Seth Godin’in Pazarlamanın Halkaları‘nı gösterdi ve dedi ki ‘Siz şu anda fon toplamak için reklam, tanıtım yapıyorsunuz, ancak anlattığınız ürün ya da hizmet net değil. Zorlanıyorsanız, Seth Godin’in dediği gibi bir halka içeri dönün’.
Biz 50 bini geçen bir rakamla topluluğa, yani buradaki sarı halkaya, erişmek istedik. Ancak şu an en bilinen projemiz Eşya Kütüphanesi’nde kullanılabilirlik sorunları devam etmekte ve belli ki bizim düşündüğümüz kadar bağlı ve kalabalık bir topluluğumuz henüz yok. Bu sebeple bir adım geri attık ve varolan halimizle toplayabileceğimiz bir miktara 20 bine döndük. Belirtmekte fayda var: Normalde hiçbir platformda destek çağrısı devam ederken miktar değiştirilemiyor, bu bizim krizi fırsata çevirişimiz oldu ve Fongogo’daki bir bugdan yararlanarak miktarı değiştirdik.
Kısaca özetlemek gerekirse, eğer imecefon yapmayı planlıyorsanız:
- hitap edeceğiniz kitleyi ele alarak ve yakın zamanda imecefon yapmış birkaç kişi ile görüşerek platform seçmekte,
- mümkün olduğunca sade, net çıktılar sunmakta,
- tüm finansal planlamanızı imecefona bağlamamakta fayda var.
Biz rakamsal olarak istediğimize ulaşamasak da ders almak anlamında bereketli bir dönem geçirdik. Şimdi Türkiye’deki imecefon konusundaki zorlukları ve mevzuatı yakından biliyoruz, DönmeDolap’a odaklanmaya hazırız.
Daha fazla bilgi edinmek isteyenler bize bilgi@ortakyaratim.com’dan ulaşabilirler.
Yazan: Aysu Erdoğdu Miskbay
One Comment